piątek, 20 czerwca 2025 23:47
Witkowo.eu
  • Strona główna
  • Wokół nas
  • Na sygnale
  • Z archiwum
    • Fotorelacje
  • Sport
    • Turystyka
  • Kurier Witkowski
    • O Kurierze
    • Oferta reklamowa
    • Reklama witkowo.eu
No Result
View All Result
  • Strona główna
  • Wokół nas
  • Na sygnale
  • Z archiwum
    • Fotorelacje
  • Sport
    • Turystyka
  • Kurier Witkowski
    • O Kurierze
    • Oferta reklamowa
    • Reklama witkowo.eu
No Result
View All Result
Witkowo.eu
No Result
View All Result
Home Wokół nas

Witkowo wiatrakami stało. Teraz to rzadkość

admin1 by admin1
9 listopada 2019
in Wokół nas, Z archiwum
0 0
A A
2
Udostępnij na FacebookuUdostępnij na Twitterze
Swego czasu było ich na mapie Witkowa i okolic o wiele więcej niż w chwili obecnej. Spoglądając choćby na pruskie mapy z początku ubiegłego wieku znajdziemy je w Wiekowie, Gorzykowie, Witkowie czy Trzuskołoniu. Z biegiem czasu niepotrzebne, zniszczone przez czas odchodziły w zapomnienie. Wiatraki, bo o nich mowa, pozostały jedynie trzy na terenie naszej gminy.

Pierwsze wiatraki powstały najprawdopodobniej w Persji. Swoim wyglądem nie przypominały wiatraków typu europejskiego, stosowanych jeszcze do niedawna. Pierwsze wzmianki o ich zastosowaniu w Europie pochodzą z I połowy XII wieku. Pod koniec tego wieku wykorzystywano je już na terenie Normandii oraz Anglii. W końcu XIII wieku budowane były m.in. na Pomorzu, a już w następnym wieku zastosowanie znalazły na całym kontynencie. W Polsce najbardziej rozpowszechnionym typem wiatraka był tzw.”koźlak”, którego można było obracać dookoła w celu ustawienia skrzydeł na wiatr. Pod koniec XIX wieku wiatraki straciły na znaczeniu ze względu m.in. na wynalezienie maszyny parowej, choć część z nich pracowała jeszcze w II połowie ubiegłego stulecia.

Na terenie naszej gminy najlepiej zachowany wiatrak znajduje się we wsi Folwark. W 1905 r. sprowadził go tutaj Mikołaj Tysiak. Przywieziony został koleją z Krzyża do Gniezna. Dalszą drogę przebył osiemnastoma wozami konnymi, których użyczyli młynarzowi gospodarze z Folwarku i okolicy. Wiatrak z 1863 roku postawiono na miejscu starego, który spłonął. W kolejnych latach gospodarzył na nim Michał Tysiak (powstaniec wielkopolski 1918/1919, więzień polityczny). W czasie okupacji rodzina Tysiaków  wysiedlona została do Austrii, a gospodarstwo zasiedlili Niemcy. Podczas wojny wiatrak nie był użytkowany. Właściciele powrócili do Folwarku w 1945 roku po zakończeniu działań wojennych. Dwa lata później zajęli się remontem wiatraka. Dach został pokryty blachą cynkową, a ściany obito nowymi  deskami. Stember wymieniono na nowy, który wcześniej zamontowany był w wiatraku w Pobiedziskach. Odnowiony rozpoczął pracę  na potrzeby okolicznych wsi. Mielił mąkę żytnią, pszenną, kaszę jęczmienną, gryczaną oraz śrutę dla zwierząt. Władze  komunistyczne niechętnie odnosiły się do działalności prywatnego wiatraka. Za drobne uchybienia w księgowości właściciel otrzymywał wysokie kary pieniężne. Edward Tysiak, obecny właściciel wiatraka, tak wspomina tamte czasy:

– Pamiętam, że urzędnicy komunistyczni dokonywali tzw. nalotów na prywatnych przedsiębiorców. Szukali bardzo wnikliwie nawet drobnych uchybień np. w księgowości. Wiatrak ojca był konkurencją dla państwowego młyna w Witkowie. Próbowali się przyczepić do wszystkiego. Ojciec na początku lat pięćdziesiątych otrzymał bardzo wysoką karę pieniężną w wysokości 3 tys. złotych, której nie był w stanie spłacić. W rzeczywistości spłacił tysiąc złotych – mówi pan Edward.

W 1965 r. wiatrak został zelektryfikowany, a w  2004 r. zdjęto śmigi. Obecnie wiatrak pracuje na potrzeby właściciela. Jest obiektem zabytkowym, wpisanym do Rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Mieć należy nadzieję, że przetrwa w tym stanie dalsze sto lat i stanie się jedną z atrakcji turystycznych naszej gminy.

Autor: MZ

Previous Post

Uwaga witkowianie! Będą utrudnienia w centrum

Next Post

Co ze sprawą nowego pasażu handlowego?

Zobacz także

Wokół nas

Wyjątkowa podróż uczniów witkowskiej „Borysówki”

12 marca 2023
Wokół nas

Patryk gra i podróżuje

11 marca 2023
Wokół nas

Witkowscy pielgrzymi dziękowali Matce Bożej

10 marca 2023
Wokół nas

Druh Marian odznaczony medalem

8 marca 2023
Wokół nas

Przez ćwierć wieku była dyrektorem

4 marca 2023
Wokół nas

DPS z dofinansowaniem

3 marca 2023
Next Post

Co ze sprawą nowego pasażu handlowego?

Comments 2

  1. Anonim says:
    6 lat ago

    Właściciel zmarł ale piękny opis historii wiatraka dziękuję

    0
    0
    Odpowiedz
  2. Anonim says:
    6 lat ago

    Wiatrak ma się dobrze.tylko właściciel już nie żyje Trzy pokolenia

    0
    0
    Odpowiedz

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Kurier Witkowski

Skorzęcin: Rzeczpospolita

Komentarze

  • Marek Czarnioawski - Ministrant przeżył koszmar
  • Anonim - Ministrant przeżył koszmar
  • wyborczy - Ministrant przeżył koszmar
  • Witkowianin - Musidlak z odznaczeniem państwowym
  • Jarek Zegarek - Marek Sucholas królem kurkowym

Reklama

© 2021 Graffi Studio Kurier Witkowski

No Result
View All Result
  • Strona główna
  • Wokół nas
  • Na sygnale
  • Z archiwum
    • Fotorelacje
  • Sport
    • Turystyka
  • Kurier Witkowski
    • O Kurierze
    • Oferta reklamowa
    • Reklama witkowo.eu

© 2021 Graffi Studio Kurier Witkowski

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In